1. Obraz mikroskopowy

- dotyczy całych płatów lub całego płata

- składa się z faz:

a) nawał (congestion) - wysięk surowiczy w pęcherzykach płucnych z pojedynczymi neutrofilami, często widoczne liczne bakterie

b) zwątrobienie czerwone (red hepatization) - w świetle pęcherzyków płucnych włóknik, erytrocyty, granulocyty, nie ma hemosyderyny, często dołącza się włóknikowe zapalenie opłucnej

c) zwątrobienie szare (gray hepatization) – w świetle pęcherzyków obecny zorganizowany wysięk włóknikowo- ropny, niszczenie erytrocytów, towarzyszące zapalenie opłucnej (pleuropneumonia)

d) zwątrobienie żółte i rozejście (resolution) - napływ granulocytów obojętnochłonnych rozpuszczających włóknik, pojawiają się makrofagi i fibroblasty, cofnięcie się zapalenia opłucnej

2. Immunohistochemia

w zależności od czynnika chorobotwórczego- Gram, Dieterle silver stain, Giemza, swoiste przeciwciała

3. Różnicowanie

- Zakażenia wirusowe- rzadko zajęcie opłucnej, zwykle proces zapalny zajmuje ściany pęcherzyków (limfocyty, makrofagi, rzadko plazmocyty, w postaciach ostrych możliwe neutrofile, obrzęk, możliwe błony szkliste oraz wtręty wirusowe w komórkach)

- Przewlekłe zapalenia płuc (chronic pneumonia) - zwykle występują ziarniniaki (granulomas)